Grzyby jadalne: maślak zwyczajny, maślak sitarz, maślak ziarnisty, maślak żółty

Zdjęcie

Maślak zwyczajny

/123/RF PICSEL

Maślak zwyczajny. Inne nazwy: ślimak, pępek, sośniak

JAK WYGLĄDA? Kapelusz ma średnicę od 4 do 12 cm. Jest ciemnobrązowy, czekoladowobrązowy, czasami żółtobrązowy. Na młodych grzybach półkolisty, potem spłaszczony, szeroki. Skórka promieniście żyłkowana, lepka i błyszcząca, w czasie suszy wyschnięta.

Trzon wyrasta do 10 cm. Ma od 1 do 2,5 cm grubości, jest twardy, jasnożółty, a w górnej części występują brązowe ziarenka. Otacza go skórkowaty pierścień.

Miąższ początkowo jest twardy. Ma białożółtawy kolor i tylko w dole trzonu jest lekko brązowy.

GDZIE SZUKAĆ? Rośnie w lasach iglastych, pod sosnami, często w młodnikach.

KIEDY ZBIERAĆ? Od maja do listopada. Przy późnej zimie można go znaleźć nawet w początkach grudnia.

NAJLEPSZY DO: Nadaje się do duszenia, smażenia i marynowania. Skórkę z kapelusza trzeba usunąć przed spożyciem, bo jest kwaśna i może wywołać kłopoty gastryczne.

GATUNKI PODOBNE: Pod sosnami rośnie także jadalny maślak rdzawobrązowy. Nie ma jednak charakterystycznego pierścienia.

Maślak sitarz. Inne nazwy: wolak, sitacz, sitek

Zdjęcie

Maślak sitarz

/123/RF PICSEL

JAK WYGLĄDA? Kapelusz dorasta do 12 cm. Jest żółtobrązowy lub czerwonoochrowy, gładki. Po deszczach staje się bardzo śluzowaty. U młodych grzybów jest półkolisty, potem płaski, u starszych staje się powyginany.

Trzon ma od 2 do 8 cm. Jest cylindryczny, pełny i włóknisty. U góry żółtawy lub żółtobrązowy, u podstawy czerwonobrązowy.

Miąższ jest lepki. W kapeluszu elastyczny, bladożółty, w trzonie włóknisty, czerwonobrązowy.

GDZIE SZUKAĆ? Znajdziesz go na suchych, piaszczystych glebach, pod sosną zwyczajną.

KIEDY ZBIERAĆ? Od czerwca do listopada.

NAJLEPSZY DO: Nadaje się do marynowania z innymi grzybami. Można go też gotować i dusić. Podczas obróbki cieplnej zmienia jednak kolor na czerwonofioletowy lub ciemnoróżowy, co dość efektownie wygląda w słoiku, ale na talerzu już niekoniecznie. Niestety, często bywa silnie zarobaczywiony.

GATUNKI PODOBNE: Bywa mylony z jadalnym maślakiem ziarnistym.

Maślak ziarnisty. Inne nazwy: mchownik, sitnik

Zdjęcie

Maślak ziarnisty

/123/RF PICSEL

JAK WYGLĄDA? Kapelusz u młodych grzybów jest brązowy lub rdzawoczerwony, a u dojrzałych żółtoochrowy. W czasie deszczu skórka jest lepka i bardzo śliska, a przy suszy gładka i błyszcząca. Łatwo oddziela się od miąższu. Za młodu kulisty, dojrzały poduchowaty, o średnicy od 5 do 10 cm.

Trzon jest cylindryczny, pełny, bez pierścienia, bladożółty. U młodego grzyba na szczycie pojawiają się białe kropelki mlecznego płynu, które po zaschnięciu tworzą brązowe ziarenka (stąd nazwa tego maślaka).

Miąższ jest białawy, później żółtawy, nie zmieniający zabarwienia po przekrojeniu. W kapeluszu za młodu miękki, później wodnisty, a w trzonie włóknisty.

GDZIE SZUKAĆ? Pod sosną zwyczajną i kosodrzewiną. Na polanach i nieużytkach porośniętych samosiewem sosny. Występuje pojedyńczo, ale też w dużych grupach.

KIEDY ZBIERAĆ? Od maja do października.

NAJLEPSZY DO: Świetny w zupach i sosach, dobry do duszenia. Przed przygotowaniem do spożycia należy usunąć skórkę z kapelusza lub śluz.

GATUNKI PODOBNE: Często trafia do koszyka jako jadalny maślak zwyczajny lub żółty, który jednak ma żółtopomarańczowy kapelusz, pierścień na trzonie i rośnie pod modrzewiami.

Maślak żółty. Inne nazwy: grzyb modrzewiowy

Zdjęcie

Maślak żółty

/123/RF PICSEL

JAK WYGLĄDA? Kapelusz u młodych grzybów jest stożkowaty, u dojrzałych spłaszczony i poduchowaty, o średnicy od 4 do 15 cm. Skórka jest gładka i pokryta śluzem, koloru złotożółtego lub złotopomarańczowego, przy brzegu jaśniejsza. W czasie wilgotnej pogody kapelusz jest bardzo śliski i błyszczący.

Trzon o średnicy do 2,5 cm ma od 5 do 12 cm wysokości. Jest cylindryczny lub maczugowaty, pełny, z pierścieniem u góry. Nad pierścieniem ma kolor cytrynowożółty, a pod nim pomarańczowobrązowy. U starszych grzybów może nie być pierścienia.

Miąższ jest żółty, miejscami różowiejący, w kapeluszu miękki i soczysty, w trzonie twardy, włóknisty. U starszych grzybów staje się wodnisty. Po przekrojeniu lub zgnieceniu przybiera brudnoróżowy kolor.

GDZIE SZUKAĆ? Rzadko spotykany. Rośnie tylko pod modrzewiami, często w grupie.

KIEDY ZBIERAĆ? Od czerwca do połowy października.

NAJLEPSZY DO: Świetnie smakuje duszony w śmietanie. Dobry do marynat. Skórkę z kapelusza warto usunąć, bo może podrażnić.

GATUNKI PODOBNE: Pod modrzewiami rosną także jadalny maślak szary i bardzo rzadki, chroniony – trydencki, z szorstką skórką na kapeluszu.